Kripto paralar söz konusu olduğunda bir kesim insan çok iyimser bir şekilde olaya yaklaşabiliyor. Kötü bir ekonomik sistemde, yetkililerin sınırsız para basma yetkileriyle, enflasyonun gitgide arttığı günümüz dünyasında insanları buna iten belirtilenler ve haricinde birçok sebep de mevcut. Peki kripto para piyasaları sütten çıkmış ak kaşık mıdır? Kripto para piyasalarında hile yapılamamakta mıdır? Tabi ki bu piyasadan haksız nemalanmak isteyenler de mevcuttur.
Aslında kripto para piyasalarında yapılan hilelerin hepsinden haberdar olmak ve ortaya koymak da mümkün değildir. Ancak elimizden geldiğince ve gözümüze çarpanlar üzerinden birkaçını örnek vermeye çalışacağız. Belki bu hususta farklı olaylara önümüzdeki yazılarda da değinebiliriz.
Benim bu yazıda değinmek istediğim mevzu Tether kripto parası üzerinden yapılan manipülasyondur. Tether kripto parası dolara endeksli bir paradır. Bir tether bir dolara denk olarak işlem görür. Çoğu kripto para borsasında dolar yahut lira değil de tether üzerinden alım satım yapıldığında komisyonlar azalır veya kaldırılır. Bu da insanları bu parayı kullanmaya teşvik ediyor. Ancak tether-dolar denkliği aslında sadece bir ön kabul ve aslında tether üreten kurum tetherların karşılığındaki doları talep edildiğinde vermekle yükümlü değil. Dolayısıyla kötü ihtimalde, dolara denk olarak kabul edile tether güven ilişkisi kırıldığı anda değeri sıfırlanabilir. Ancak asıl problem bu da değil. Şu anda yaklaşık 70 milyar dolarlık tether üretilmiş durumda ve üretilmeye devam ediliyor. BTC gibi bir üst sınıra da sahip değil. Bu şu demek aslında. Şu anda FED harici bir kurum kripto para piyasalarında kullanılmak üzere dolar basıyor. 2,5 trilyon dolarlık toplam kripto piyasasında o kadar dikkat çekmese de bu aslında çok ciddi bir miktar. Yeni üretilen tetherlar piyasaya sürülerek belli kripto paralar alınarak değerleri yükseltiliyor. Sonra tahmin edilen tepe noktasından da dolar karşılığı satılarak iki kere kazanılmış oluyor. Öncelikle karşılığı olmayan bir para basılarak arkasından da bununla piyasa manipüle edilerek iki kere kazanç sağlanmış oluyor.
Biri kalkıp da diyebilir ki diğer kripto paraların da güven ilişkisi kırıldığı takdirde değeri sıfıra düşme tehlikesi her zaman mevcut. O halde tetherı hileli yapan nedir? Birincisi özellikle bu yokmuş gibi davranmaları. Çünkü diğer kripto paraların değeri serbest piyasada belirlendiği halde tether dolara endekslidir. Öyle kabul edilir. Bu böyle olmayana kadar böyledir. İnsanlar bu böyle imiş gibi davrandıkları sürece böyle kalır. Ancak herhangi riskli bir durum söz konusu olursa yerle bir olabilir. İkincisi de merkeziyetçi bir piyasada ne zaman ne kadar basılacağı belli olmayan bir para olmasıdır. Doları FED basarken şimdi alternatif bir kurum daha dolar basmaktadır. Bu bağlamda yakın zamanda yasal düzenlemelere dahi tabi olabilir.