Birçoğunuzun da bildiği gibi, TRAMER kayıtlarında yer alan hasar bilgileri, ikinci el araçların değerini önemli ölçüde etkilemektedir. Ancak yetkili servislerde veya TSE 12047 standartlarına haiz servislerde, üretici standartlarına uygun olarak onarılan araçlar, teknik açıdan eksiksiz ve güvenli kabul edilmesine rağmen ikinci el piyasasında hak ettiği değeri bulamamaktadır. Bu durum araç sahipleri için maddi kayıplara yol açarken, sigorta sektörünü de artan tazminat yüküyle karşı karşıya bırakmaktadır. Dahası, bu olumsuz algı ikinci el piyasasında güven kaybına neden olarak kayıt dışı işlemleri artırmakta, ülke ekonomisinde ithalat bağımlılığını teşvik etmektedir.
Türkiye'de Yedek Parça Kullanımı ve Servis Standartlarının Önemi
Otomotiv sektörü, Türkiye’nin ihracat ve istihdam açısından en stratejik sektörlerinden biridir. Ancak, sektördeki en büyük sorunlardan biri, yedek parça ve servis hizmetlerinin standartlara uygunluğu konusundaki eksikliklerdir. Avrupa Birliği'nde uygulanan “orijinal veya eşdeğer kalite” standardı, ülkemizde yeterince denetlenememekte; bu da düşük kaliteli yedek parçaların kullanımına ve onarımların uzun vadede araç güvenliğini tehlikeye atmasına neden olmaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre, Türkiye'de kullanılan yedek parçaların yaklaşık %30'u standart dışı olarak sınıflandırılmaktadır. Bu durum yalnızca trafik güvenliği için bir risk oluşturmakla kalmamakta, aynı zamanda sektör içindeki haksız rekabeti de körüklemektedir.
Sorunun Etkileri özetlenirse;
• Araç sahipleri, haksız ekonomik kayıplarla karşı karşıya kalmakta,
• İkinci el piyasasında güven kaybı yaşanmakta,
• Sigorta sektörü, artan değer kaybı tazminatları nedeniyle zorlanmakta,
• Standart dışı yedek parça kullanımı nedeniyle trafik güvenliği riske girmekte,
• Ülke ekonomisinde ithalat bağımlılığı ve kayıt dışı işlemler artmaktadır.
Çözüm Önerilerimiz ise;
TSE ve Üretici Standartlarına Uygun Onarımlar:
- Yetkili servisler ve TSE 12047 standartlarına haiz servislerde onarım teşvik edilmeli.
- Orijinal veya eşdeğer kaliteye sahip yedek parçaların kullanımı yasal olarak zorunlu hale getirilmeli.
- TRAMER kayıtlarının niteliği revize edilerek hasar kaydı yerine “onarım kalitesi” odaklı bir sistem geliştirilmelidir.
Bağımsız ve Şeffaf Denetim Mekanizmaları:
- Onarımlar sonrası bağımsız ekspertiz raporları zorunlu hale getirilmeli ve bu raporlar tüm satış işlemlerinde alıcıya sunulmalıdır.
- TSE standartlarının uygulanması düzenli olarak denetlenmeli ve standart dışı hizmetlere ağır yaptırımlar uygulanmalıdır.
Bilinçlendirme ve Eğitim Kampanyaları:
- Araç sahiplerini orijinal veya eşdeğer yedek parça kullanımının önemine dair bilinçlendirmek için kamu ve özel sektör iş birliğinde kampanyalar düzenlenmeli.
- Servis çalışanları ve teknik elemanlar için standartlar konusunda eğitim programları hazırlanmalı.
Bu sıraladığım düzenlemeler hayata geçtiğinde:
• İkinci el araç piyasasında güven artacak,
• Trafik güvenliği iyileşecek,
• Sigorta maliyetleri azalacak,
• Yerel servislerin iş hacmi büyüyecek ve istihdamartacak,
• Cari açık azalacak ve ülke ekonomisi canlanacaktır.
Bursa'nın Lider Rolü
Bursa, Türkiye’nin otomotiv sektöründeki liderliği ile bu dönüşümde öncü olabilir. BTSO’nun koordinasyonunda yürütülecek bilinçlendirme kampanyaları ve standartları iyileştirme çalışmaları, sektöre yönelik algıyı güçlendirecektir. Btso Otomotiv Konseyi Başkanının önderliğinde ilgili komiteler ile çalışmalar devam edecektir.
Türkiye’nin otomotiv sektöründe yedek parça ve servis hizmet standartlarının sürdürülebilirlik odaklı bir yaklaşımla yeniden düzenlenmesi, hem çevresel hem de ekonomik faydalar sağlayacaktır. Bu değişim, sektörün küresel rekabet gücünü artırırken, toplumun genel refahına da katkıda bulunacaktır.
Değerli arkadaşlar, Türkiye’nin otomotiv sektöründe sürdürülebilirliği merkeze alan standartlarla ilerlemesi, yalnızca sektörü güçlendirmekle kalmayacak, ekonomiden çevreye, toplumdan teknolojiye kadar geniş bir alanda olumlu dönüşüm sağlayacaktır. Bu hedeflere ulaşmak için hepimizin üzerine düşen büyük sorumluluklar olduğuna inanıyorum.
Sağlıcakla kalın.