Otomobil piyasaları bildiğiniz gibi, Temmuz ayından bugüne kadar yüzde 10 civarı zamlandı. Normal karşılayabileceğimiz maliyet artışlarının özellikle işçilik maliyetlerinde ki artışın yansıması fazla gözüküyor. Tabi ki bu fırsatı üreticiler ve satıcılar boş geçmediler. Ama en büyük sıkıntı değişen araç maliyetlerinden sonra araçlar üzerinde ki vergi yükü. Seçim dönemi yaklaştıkça bir çok üründe olduğu gibi Araç üzerinde ki vergilerde bir indirim olur mu beklentisi hem sıfır hem ikinci el araç satışlarını vurdu. Unutmalayım ki Ötv beklentisi hep olmuştur ama bir gerçek var ki çıktığı günden bu güne yaklaşık 20 sene hiç Ötv indirilmedi. Çünkü Ötv devletin en büyük gelirlerinden birisi ve bundan hiç vazgeçecek gibi gözükmüyor.
Ötv indirim beklentisi gibi hayaller belirli dönemlerde ortaya atılıyor. Bu aralar ilk araç alacaklara ötv indirimi yapılacakmış gibi söylentiler mevcut. Düşünsenize her ailede hiç araç almamış bir kişi mutlaka vardır. Gerçekleşmesi mümkün olmayan tatlı hayaller.
Ötv indirimi olmaz belki ama Ötv matrah arttırımı gündeme gelebilir. ÖTV indirimi demek oranları indirmek demek. Yani %80'lik oranın 50'ye %60'lık oranın %40’a inmesi gibi. Matrah güncellemesinde ise ÖTV oranları sabit kalırken, sadece vergisiz fiyat limitleri artırılıyor. Tabi ki enflasyonist bir ortamda matrah arttımak 3-4 ay etkili olur. Bir müddet sonra güncellemek gerekir. Kısaca faydası olsa da geçici çözüm olur.
Bütün bu beklentilerin yanında eylül ayında pazarda neler olmuş ona bir bakalım.
2022 yılı Ocak-Eylül döneminde otomobil ve hafif ticari araç pazarı %6,7 oranında azaldı. Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2022 yılı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %6,7 oranında azalarak 520.530 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları, 2022 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yıla göre %8,2 oranında azalarak 399.224 adet, hafif ticari araç pazarı %1,7 azalarak 121.306 adet oldu.
Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2022 Eylül ayında %8,7, otomobil pazarı %2,9, hafif ticari araç pazarı ise %26,7 oranında arttı 2022 yılı Eylül ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2021 yılı Eylül ayına göre %8,7 artarak 62.084 adet oldu2022 Eylül ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %2,9 artarak 44.681 adet olurken, hafif ticari araç pazarı %26,7 artarak 17.403 adet oldu. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 10 yıllık Eylül ayı ortalama satışlara göre %0,2 arttı. Otomobil pazarı, 10 yıllık Eylül ayı ortalama satışlara göre %5,1 azalış gösterdi. Hafif ticari araç pazarı, 10 yıllık Eylül ayı ortalama satışlara göre %16,9 arttı
Otomobil pazarı segmentlere göre; Pazarın %88,1’i vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 201.311 adetle %50,4 payB segmenti otomobiller 148.550 adetle %37,2 pay aldı.
Otomobil pazarı gövde tiplerine göre; Gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde ise en çok tercih edilen gövde tipi SUV otomobiller (%40,4 pay, 161.321 adet) oldu. SUV otomobilleri; %37,5 pay ve 149.542 adet satış ile Sedan, %20,3 pay ve 80.968 adet satış ile H/B otomobiller takip etti.
Otomobil pazarı motor tipine göre; Benzinli otomobil satışları 281.495 adetle %70,5 pay, Dizel otomobil satışları 68.514 adetle %17,2 pay, Hibrit otomobil satışları 38.390 adetle %9,6 pay, Otogazlı otomobil satışları 6.769 adetle %1,7 pay aldı. 4.056 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti.
Bütün bunların yanında ikinci el pazarında büyük düşüş gözlemlenmekte. En başta söylediğimiz gibi piyasada ki dedikodular beklenti oluşturup satışları öteliyor. Bütün bunların yanında alım gücünün düşmesi, yüksek faizli ve düşük vadeli krediler piyasanın önünü kapatmakta. Zor bir dönem hem siyasileri, hem üreticileri, hem satıcıları hem de biz kullanıcıları bekliyor.
Kaynaklar :
Türkiye Ticaret Bakanlığı
OSD (Otomotiv Sanayii Derneği)
TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi)