Kripto paraların ademi merkeziyetçi yapısını anlamak için bunun sonuçlarından biri olan fork (çatallanma) kavramını da incelemek gerekir.   Önceki yazılarımızda belirttiğimiz üzere kripto paralar “demokrasi” kavramının güçlü olduğu topluluktaki bireylerin toplam görüşü üzerinden hareket eden tabiri caizse bir organizmadır. Bu organizma üyelerinin görüşleriyle bir takım değişikliklere uğrayabilir. Eğer tüm üyeler sistemdeki değişimi desteklerse sistem herhangi bir çatallanmaya uğramadan yeni haliyle devam eder. Ancak sistemdeki değişiklik önerisi bütün üyeler tarafından kabul edilmeyebilir. Bu durumda değişikliğin köklü/sert/radikal bir değişiklik olup olmamasına göre soft fork(yumuşak çatallanma) ve hard fork(sert çatallanma) kavramlarıyla tanımlanan durum ortaya çıkar. Soft fork durumunda önerilen değişikliği uygulayanlar değişikliği kabul edenler, değişikliği kabul etmeyenlerce yapılmış işlemlerin geçerliliğini kabul ederler. Hard fork kavramında ise sistemde yapılan değişiklik daha kökten olduğu için sistemi kabul edenler o andan itibaren farklı bir blok zincir üzerinden işlemlerine devam ederken sistemi kabul etmeyenler eski blok zincir üzerinden işlemlere devam ederler. Soft fork kavramının en bilinen örneği SegWit(Segregated Witness) ile yapılan transfer boyutlarına ilişkin düzenlemedir. Hard fork için birçok örnek verilmesi mümkündür ancak yine en bilinenlerinden birinin Bitcoin Cash olduğu söylenebilir.   Bu belirtilenler çok teknik ve ilgilisinin haricinde kişilere hitap etmeyen bir ayrıntı olarak düşünülebilir. Aslında öyledir de. Ancak şunun bilinmesi gerekir. Yukarıda belirtilenler “Yarın bitcoinciler sistemi kapattım dese ne olacak. Ne yapacaksınız?” sorusuna cevap teşkil ettiği için önemlidir. Bitcoin sisteminde -ve diğer çoğu ademi merkeziyetçi kripto para sisteminde- blok zincir birinin kontrolü altında değildir. Bitcoinin kurucusu yahut herhangi bir grup tek başına sistemi kapatma yetkisine sahip değildir. Dolayısıyla sistemin belirli kişilerce tamamen yok edilip “paraları alıp kaçma” gibi bir imkânı da bulunmamaktadır. Söz gelimi Satoshi Nakamoto tarafından sistemin kapatıldığını düşünelim. Yazının yazıldığı anda mevcut 9 bin 880 uçtan (node) biri azalıp 9 bin 879 uç ile hizmet veren bir sistem olur. Ancak tabii ki birçok para birimi ve metada olduğu gibi bu sistemin de spekülasyon ve manipülasyonlara açık olduğu unutulmamalıdır. Satoshi Nakamoto tarafından sisteme bağlı ucunun kapatıldığını değil de kendisinin sahip olduğu milyon adedin üzerindeki bitcoinin bir kısmının satıldığını düşündüğünüzde mevcut bitcoin sayısının (18 milyon 443 bin 43) ciddi bir miktarını oluşturan bu miktarın bitcoinin Dolar veya TL karşılığının ciddi bir düşüşe uğrayacağı unutulmamalıdır.   Her şeyden önce kripto para sahibi olan kişilerin ilgili kripto paraların TL yahut Dolar karşılıklarına değil yalnızca o paraya sahip olduklarının farkında olmaları gerekmektedir. 1 Bitcoini olan kişi yazının yazıldığı tarih itibariyle 420 bin 661 TL yahut 50 bin 727 Amerikan dolarına değil yalnızca 1 Bitcoine sahiptir. Belirtilen karşılıkları kimse onun için kasasında tutmakta değildir.