Bruksizm (diş sıkma/gıcırdatma) günümüzde toplumun ciddi bölümünde karşılaştığımız şikayetlerdendir. Bruksizmin en önemli nedenleri; günlük stres ve uygun olmayan diş ilişkileri ve kapanış problemleridir. Depresyon, anksiyete, vitamin ve mineral eksikliği, bazı ilaçlar da diş sıkmaya neden olabilir. Genelde uyku esnasında yapılan bu alışkanlıktan habersiz olabilirsiniz. Çevreden uyarı olmadıkça ya da bir diş hekimi tarafından teşhis edilmedikçe fark edilmeyebilir.
Bruksizm her yaşta görülebilir. Çocuklarda diş sıkma oranı yaklaşık olarak yüzde on beştir.
Bruksizm semptomları değişkenlik gösterebilir. Çene ve eklem ağrıları, çene kaslarında yorgunluk, baş, sırt, boyun ağrıları, dişlerde aşınmalar, çatlak ve kırıklar, ilerleyen durumlarda ağız açmada kısıtlık ya da açmada zorlanma görülebilir. Diş sıkmaya bağlı olarak çene ekleminden ses gelebilir. Diş sıkan kişilerde çiğneme kaslarına aşırı yüklenme sonucu köşeli yüz formu görülür.
Bruksizm mutlaka tedavi edilmelidir.
Tedavi edilmeyen diş sıkma sonucunda dişlerde aşınmalar oluşur. Bu aşınmalara bağlı olarak dikey boyut dediğimiz alt yüz yüksekliği azalır ve yaşlı yüz görünümü oluşur. İleri derecede diş sıkmalarda dişlerde kırılmalar oluşur ve buna bağlı olarak diş kayıpları ile karşılaşabiliriz.
Peki bruksizm tedavisi nedir?
Gece plağı denilen kişiden alınan ölçüye uygun şeffaf plaklar hazırlanır. Bu plaklar kişinin diş sıkmasını engeller. İyi ağız hijyeni gereklidir. Gece plakları kişi dişini sıktığı sürece kullanılmalıdır, düzenli kullanım gereklidir.
Başka bir tedavi yöntemi ise botoks uygulamasıdır. Botoks; sinir uçlarında iletimi sağlayan maddenin salınımını engelleyip, sinir organ arası iletimi durdurur. Çeneyi kapatan kaslara enjeksiyon ile uygulanan ağrısız bir işlemdir. Uygulamadan 3-4 gün sonra etkisini göstermeye başlar. Etki süresi 4-6 aydır. Botoks uygulamasının ciddi bir yan etkisi yoktur; uygulama sonrası günlük hayata devam edilir.
Botoks uygulamasında amaç kas dokusuna zarar vermek değil; kasın sinirsel iletimini engellemektir. Botoks uygulaması ile diş sıkmanın önüne geçilir fakat çene hareketlerinde herhangi bir kısıtlamaya neden olmaz. Bu enjeksiyonda amaç çenede ve eklemde oluşması öngörülen zararları ortadan kaldırmaktır.
Ayrıca botoks uygulaması ile gummy smile tedavisinde kullanılır. Gummy smile; kişinin konuştuğunda veya güldüğünde aşırı diş eti görünmesi şikayetidir. İdeal gülümsemede diş eti yaklaşık 2 mm görülmelidir; fakat bazı kişilerde bu 10 mm’ye kadar çıkmaktadır. Dişler çok göz önünde gibi görülür ve oransal estetik bozulur. Bunun sebepleri; dudağı kaldıran kasların fazla çalışması, iskeletsel problemler, üst dudak mesafesinin kısa olmasıdır. En sık karşılaştığımız sebep dudak kaslarının dudağı aşırı içeri çekmesidir. Bu durumda kas retansiyonunu azaltmak için botoks yapılır. Uygulama sonucunda kas dudağı eskisi gibi kaldıramayacaktır.
Botoks; ağrısız, kısa süren işlemlerdir. Tedavi planlaması ve süresi kişiye göre değişir.