Yirmi yaş dişleri çene arkının en sonunda bulunan üçüncü büyük azı dişleridir. 17-23 yaş arasında sürdüğü için bu isim verilmiştir. Fakat yirmi yaşında da sürebilir, altmış yaşında da. Bazı durumlarda gömük kalabilir ya da sorunsuz bir şekilde sürebilir ve çene arkında yerini alabilir veya hiç oluşmayabilir. Zaman içerisinde yumuşak gıdalarla beslenmeye bağlı olarak çeneler küçüldüğü ve dişlerdeki aşınmalar azaldığı için arklarda bu dişlere yer kalmadığı görülmektedir. Evrimleşmeye bağlı olarak da oluşmamaya başladığı düşünülmektedir. Yirmi yaş dişleri sürerken genellikle ağrı hissedilir. Ön dişleri sıkıştırma baskı gibi hisler hissediliyorsa yirmi yaş dişine yer olmayabilir ya da sürme doğrultusuyla alakalı olarak öndeki dişleri sıkıştırıyor olabilir. Fakat bazen hiçbir rahatsızlık vermeden sürebilir ya da gömük kalabilir. Hangi durumlarda yirmi yaş dişleri çekilmelidir? Süren yirmi yaş dişleri çene arkının en arkasında yer aldığı için temizlenmesi zor bir bölgede bulunur. Ayrıca sürme doğrultuları olması gerektiğinden farklıysa örneğin yanağa doğru sürdüyse, temizlemek daha da güçleşir. Yetersiz fırçalamaya bağlı olarak bu dişlerde çürümelerle daha sık karşılaşmaktayız. Çürük, kök ucu enfeksiyon, derin diş eti cebi oluşumunda bu dişler çekilebilir. Bazı durumlarda yetersiz yere bağlı olarak yirmi yaş dişinin bir kısmı sürer, bir kısmı gömük kalır. Yarı gömük dişler hem yirmi yaş dişi için hem de öndeki diş için temizlenmesi güç alanlar oluşturur. Bu durumlarda da yirmi yaş dişinin çekilmesi gerekebilir. Gömük yirmi yaş dişlerinin kemik içerisindeki konumu ve öndeki dişle ilişkisi değerlendirilerek, herhangi bir semptom bulundurmuyorsa çekilmesine gerek yoktur. Fakat ağrı, şişlik, ağzı açmada kısıtlık gibi belirtiler mevcutsa cerrahi işlem ile bu dişler alınır. Cerrahi işlemin boyutu dişin pozisyonu ve kemik miktarına göre değişir. Bu işlemler klinik ortamında lokal anestezi altında uygulanır. İşleme bağlı olarak dikiş atılır ve hastamıza gerekli ilaçlar verilir. Ayrıca tek taraflı çekilen yirmi yaş dişinin oluşturduğu boşluğa karşıt diş uzar. Bu uzama kaynaklı diş karşıt diş etine değebilir, yanak ısırma olabilir. Muayene sonrası bu dişlere de çekim kararı verilebilir. Her yirmi yaş dişinin çekilmesine gerek yoktur. Sürdüyse ve ağız içindeki pozisyonu iyiyse, yeterli ağız hijyeni sağlanıyorsa herhangi bir müdahale yapılmasına gerek yoktur. Aynı şekilde gömük dişlerin konumu ve kemik seviyesinin değerlendirilmesine bağlı olarak müdahale gerektirmeyebilir. Bu durumlarda altı aylık rutin kontrollerde yirmi yaş dişleri takip edilir. Süren yirmi yaş dişleri kapanıştaysa, çiğnemeye aktif olarak katılıyorsa, yapılacak restorasyona dayanak olacaksa bu dişlerdeki çürükler tedavi edilebilir. Fakat bu dişlerin belli bir anatomik formunun olmaması tedaviyi güçleştirebilir. Yirmi yaş dişlerinizde bir şikayetiniz varsa ya da uzun zamandır kontrol edilmediyse bir diş hekimine başvurmanızı tavsiye ederim.